Τι θα συνέβαινε αν δεν είχαμε πρόσβαση στο Ίντερνετ

Αν έχετε αναρωτηθεί πόσο εξαρτημένοι είστε από το κινητό σας και την πρόσβαση στο διαδίκτυο, αρκεί ένα πείραμα να σας πείσει. Βγαίνοντας συχνά για εξωτερικές δουλειές, κάποιες φορές ξεχνάω να πάρω μαζί το κινητό μου. Η πρώτη σκέψη που κάνω όταν το διαπιστώνω είναι πως αν συμβεί κάτι στην οικογένειά μου, δεν θα μπορούν να με βρουν. Αυτομάτως σκέφτομαι τη ζωή μου χρόνια πριν -χωρίς κινητό, χωρίς διαδίκτυο- και αποφασίζω να μην επιστρέψω να το πάρω, κυρίως σε μια προσπάθεια «αποτοξίνωσης», καθώς η δουλειά μου απαιτεί πολλές ώρες τηλεφωνικών συνομιλιών. Πώς αντιδρά η πλειοψηφία σε μια αντίστοιχη περίπτωση και τι θα γινόταν αν μια μέρα παύαμε να έχουμε κινητό ή πρόσβαση στο ίντερνετ, έστω για λίγες ώρες; Ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα και τι ακριβώς κάνει ο διακόπτης «kill», που επιτρέπει σε κάποιες χώρες να διακόψουν την παροχή; Οι απαντήσεις έρχονται από ένα ενδιαφέρον άρθρο του BBC και μια επίσης ενδιαφέρουσα συνομιλία που είχα με την κυρία Κατερίνα Φαλτσέτα-Συμβουλευτική Ψυχολόγο και Υποψήφια Δρ. του  Πανεπιστημίου Αθηνών– με την οποία είχα τη χαρά να συνεργαστώ για ένα εξάμηνο στο πλαίσιο ενός project του πανεπιστημίου.

Στον Jeff Hancock αρέσει να αναθέτει στους φοιτητές του στο  Πανεπιστήμιο του Stanford εργασίες για το Σαββατοκύριακο, που θα τους δώσουν το ερέθισμα να συζητήσουν μετά. Πριν το 2008 κάποιες φορές είχε προκαλέσει τους φοιτητές του να μείνουν χωρίς πρόσβαση στο internet για 48 ώρες και στη συνέχεια να συζητήσουν πώς τους επηρέασε αυτό το γεγονός. Όταν όμως ο Hancock, ο οποίος μελετά τις ψυχολογικές και κοινωνικές διαδικασίες που εμπλέκονται με την online επικοινωνία, επέστρεψε στην εργασία του το 2009 μετά από ένα έτος εκπαιδευτικής άδειας, τα πράγματα είχαν αλλάξει. «Όταν προσπάθησα να αναθέσω αυτή την εργασία, υπήρξε εξέγερση στην τάξη. Οι μαθητές είπαν κατηγορηματικά ότι αυτή η εργασία ήταν αδύνατη και άδικη». Τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησαν για να στηρίξουν την αντίθεσή τους ήταν ότι το να μείνουν «offline» έστω μόνο για ένα σαββατοκύριακο θα τους εμπόδιζε στην ολοκλήρωση άλλων εργασιών, θα τους κατέστρεφε την κοινωνική τους ζωή, θα προκαλούσε ανησυχία σε γονείς και φίλους. Αυτό συνέβη το 2009, που το κινητό δεν είχε τη χρήση που έχει σήμερα. «Αν τους το πρότεινα τώρα, το πιο πιθανό είναι να έκαναν αναφορά εναντίον μου στον πρύτανη του πανεπιστημίου», λέει στο BBC ο Jeff Hancock.

Σε μία ζωή μονίμως συνδεδεμένη με το ίντερνετ, τι θα γινόταν αν για μια μέρα δεν είχαμε πρόσβαση; Μάλλον δεν μπορούμε  να φανταστούμε ποιος θα ήταν ο αντίκτυπος. Το 1995 λιγότερο από το 1% του πληθυσμού παγκοσμίως ήταν σε σύνδεση και το διαδίκτυο το χρησιμοποιούσαν κυρίως από περιέργεια στις χώρες της Δύσης. Αυτά τα 22 χρόνια μέχρι σήμερα περισσότερα από 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν σύνδεση – σχεδόν ο μισός πληθυσμός του πλανήτη – και ο αριθμός αυξάνεται με ρυθμό περίπου 10 ανθρώπων κάθε δευτερόλεπτο.

Σύμφωνα  με το Pew Research Centre (Κέντρο Ερευνών), το ένα πέμπτο του συνόλου των Αμερικανών δηλώνει ότι χρησιμοποιεί το διαδίκτυο «σχεδόν συνεχώς» και το 73% δηλώνει ότι το χρησιμοποιεί τουλάχιστον καθημερινά. Δημοσκόπηση στη Μ. Βρετανία το 2016 διαπίστωσε ότι σχεδόν το 90% των ενηλίκων είχε χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο τους προηγούμενους τρεις μήνες. Για πολλούς είναι πλέον σχεδόν αδύνατο να φανταστούν τη ζωή χωρίς τη σύνδεση. «Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα με το διαδίκτυο σήμερα είναι ότι έκανε τους ανθρώπους να το θεωρήσουν δεδομένο, όμως δεν καταλαβαίνουν τον βαθμό στον οποίο το έχουν αφήσει  να διεισδύσει σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής», λέει ο William Dutton του Michigan State University , ο οποίος είναι ο συγγραφέας του βιβλίου «Society and the Internet»,  (Κοινωνία και Διαδίκτυο). «Δεν μπορούν καν να σκεφθούν το ενδεχόμενο  να μην έχουν πρόσβαση σε αυτό».

Θεωρητικά, η σύνδεση θα μπορούσε να κοπεί σε παγκόσμια ή εθνική κλίμακα για ένα χρονικό διάστημα για διάφορους λόγους, όπως επιθέσεις στον κυβερνοχώρο από κακόβουλους χάκερ, καταστροφή καλωδίων που βρίσκονται βαθιά στη θάλασσα και βοηθούν στη μεταφορά σήματος μεταξύ των ηπείρων. Το 2008 κάτοικοι στη Μέση Ανατολή, την Ινδία και τη Νοτιοανατολική Ασία αντιμετώπισαν μεγάλες διακοπές στο internet σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις, όταν υποβρύχια καλώδια κόπηκαν ή γίνονταν παρεμβολές. Ως εκ τούτου, ορισμένες κυβερνήσεις  έχουν τους διακόπτες «kill» που μπορούν να απενεργοποιήσουν  το διαδίκτυο αποτελεσματικά στη χώρα τους. Η Αίγυπτος το έκανε κατά τη διάρκεια εξέγερσης το 2011, ώστε να είναι πιο δύσκολο για τους διαδηλωτές να συντονίζουν τη δράση τους. Η Τουρκία και το Ιράν έχουν κλείσει τη σύνδεση κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων. Η Κίνα φημολογείται ότι έχει επίσης έναν τέτοιο διακόπτη και αμερικανοί γερουσιαστές έχουν προτείνει τη δημιουργία του στις ΗΠΑ ως μέσο προστασίας της χώρας από πιθανή επίθεση στον κυβερνοχώρο. Η δημιουργία ενός τέτοιου διακόπτη δεν είναι εύκολη, όμως.

Οι πιο καταστροφικές διακοπές παροχής θα μπορούσαν να προκληθούν από το διάστημα.  Μια μεγάλη ηλιακή καταιγίδα θα προκαλούσε ζημιά στους δορυφόρους, τα δίκτυα και τα συστήματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών, όπως λέει στο BBC ο David Eagleman του Πανεπιστημίου του Stanford. Αλλά και σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι έτοιμοι να αποκαταστήσουν τη ζημιά. Το 2008 το τμήμα Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ ζήτησε από τον Scott Borg – της ομάδας που παρακολουθεί τις επιπτώσεις προβλημάτων στο διαδίκτυο-  να διαπιστώσει τι θα μπορούσε να συμβεί αν «έπεφτε» το ίντερνετ. Ο Borg και οι συνάδελφοί του ανέλυσαν τις οικονομικές επιπτώσεις διακοπών στις ΗΠΑ από το 2000 και μετά. Κοιτάζοντας τριμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις από τις 20 εταιρείες που απάντησαν – τουλάχιστον για διακοπές που δεν διήρκεσαν περισσότερο από τέσσερις ημέρες-ο οικονομικός αντίκτυπος ήταν ασήμαντος. Ακόμα και για ορισμένους επαγγελματικούς κλάδους όπου θα περίμενε κανείς η ζημιά να είναι τεράστια, όπως: ξενοδοχεία, αεροπορικές εταιρίες και χρηματιστηριακές εταιρίες, οι απώλειες δεν ήταν μεγάλες.

Αυτό που έδειξε η έρευνα ήταν ότι η απώλεια του ίντερνετ για λίγες μέρες έριξε την απόδοση των ανθρώπων στη δουλειά.  Οι εργαζόμενοι έκαναν ό,τι θα είχαν κάνει αν είχαν πρόσβαση, αλλά με δυο-τρεις μέρες καθυστέρηση. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να θεωρηθεί σημαντική απώλεια, καθώς αντιμετωπίζεται σαν το Σαββατοκύριακο, που οι εργασίες σταματούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις το να κλείσει το διαδίκτυο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα θα μπορούσε ακόμη και να αυξήσει την παραγωγικότητα. Σε μια άλλη μελέτη της ομάδας του Borg διαπιστώθηκε ότι οι υπάλληλοι που δεν είχαν ίντερνετ, αναγκάστηκαν να ασχοληθούν με γραφειοκρατικές εργασίες, με αποτέλεσμα να δοθεί μια ώθηση για τις επιχειρήσεις. «Εμείς χαριτολογώντας λέμε αν κάθε εταιρία απενεργοποιούσε τους υπολογιστές για λίγες ώρες κάθε μήνα, αυτό θα έκανε τους υπαλλήλους να ασχοληθούν με τα καθήκοντα που διαρκώς αναβάλλουν και αυτό προς συνολικό όφελος της παραγωγικότητας», λέει ο Borg.

Το 1998 διακοπή προκλήθηκε σε 50 εκατομμύρια χρήστες λόγω βλάβης δορυφόρου. Ο William Dutton  έκανε μία δημοσκόπηση σε 250 χρήστες στο Los Angeles και διαπίστωσε ότι υπήρχαν διαφορές στον τρόπο που αντιμετώπιζαν τη διακοπή οι ερωτηθέντες, ανάλογα με τις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες.  Η ανώτερη και μεσαία τάξη δεν το είδε σαν καταστροφή, αλλά μάλλον περισσότερο σαν ανακούφιση. Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις της διακοπής παροχής συναντώνται στους ελεύθερους επαγγελματίες.

Σε ψυχολογικό επίπεδο πώς επηρεάζει η έλλειψη του ίντερνετ; Βλέποντας τη χρήση που κάνουν κυρίως στα social media άτομα διάφορων ηλικιών, είναι εμφανής η έλλειψη προσωπικής ζωής. Αυτή η διαρκής προσπάθεια απόδειξης της ευτυχίας με καταιγισμό φωτογραφιών, στην ουσία δείχνει ότι βιώνουν το αντίθετο. Όπως δηλώνει η Συμβουλευτική Ψυχολόγος Κατερίνα Φαλτσέτα στο Συναπάντημα: «Ο εθισμός στο διαδίκτυο μπορεί να προκαλέσει σε κάποιες περιπτώσεις, άγχος και κατάθλιψη. Τα εθισμένα άτομα αρνούνται να παραδεχθούν ότι εκδηλώνουν προβληματικές συμπεριφορές και παραμελούν τον εαυτό τους. Στην ουσία πρόκειται για άτομα που έχουν πληγωθεί από κοινωνικές επαφές και ως λύση βρίσκουν την εικονική πραγματικότητα. Παρουσιάζουν τον ψευδή εαυτό, αυτόν που θα ήθελαν να είναι και τεκμαίρουν την αποδοχή μέσα από τα likes. Έχουν έλλειμμα αυτοεκτίμησης, πρόβλημα να κτίσουν σταθερή εικόνα του εαυτού τους, ανάγκη της έγκρισης των άλλων. Συνήθως είναι άτομα που για πολλά χρόνια είναι χωρίς σύντροφο».

Πέρα, όμως, από τα εθισμένα άτομα που χρειάζονται τη γνώμη ειδικού, έρευνες δείχνουν ότι πολλοί ακόμη νιώθουν απομονωμένοι και αγχώνονται, όταν δεν έχουν πρόσβαση. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αν δεν υπήρχε το κινητό και η πρόσβαση στο διαδίκτυο τόσο πολύ στη ζωή μας, μπορεί αυτό να μην άλλαζε το ότι δεν θα μιλούσαμε σε αγνώστους στον δρόμο για παράδειγμα, ίσως όμως μας βοηθούσε να συνειδητοποιήσουμε τι αξίζει στη ζωή μας, ίσως άλλαζε τον τρόπο σκέψης μας. Αυτό, όμως, είναι κάτι που δεν θα μάθουμε ποτέ…

————————-

Πηγή του μεγαλύτερου μέρους του άρθρου: http://www.bbc.com/future/story/20170207-what-if-the-internet-stopped-for-a-day

Πηγή φωτογραφιών με τη σειρά εμφάνισης: Whoa-Framework, 123RF.com, HowTrick.Com

————————

Διαβάστε επίσης:

Dr. James Flynn: Οι σωστές παρέες βελτιώνουν τον δείκτη νοημοσύνης: http://www.sinapantima.gr/?p=8041

1000 ευρώ μηνιαίως για να κάθεσαι;: http://www.sinapantima.gr/?p=8058

 

 

Κόσμος