J.Yost: Λογοθεραπεία με τη βοήθεια σκύλου θεραπείας
Όσοι ακούνε για πρώτη φορά τον όρο “σκύλος θεραπείας” ίσως παραξενεύονται και σίγουρα εντυπωσιάζονται στην ιδέα του πόσο μπορεί να μας βοηθήσει ένα ζώο. Για να μάθουμε περισσότερα για την ενδιαφέρουσα αυτή μέθοδο διδασκαλίας- θεραπείας επικοινώνησα με την Jennifer Yost που συνεργάζεται με έναν σκύλο θεραπείας – την Pita – στο δημοτικό σχολείο Nelson Elementary στο Tustin της California. Η Yost σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Redlands κάνοντας μεταπτυχιακές σπουδές στις Διαταραχές Επικοινωνίας. Η ίδια πρότεινε αυτό το μοντέλο θεραπείας στο δημοτικό σχολείο όπου εργάζεται, καθώς πίστευε ότι η επαφή με έναν σκύλο μπορεί να δώσει κίνητρο σε παιδιά με προβλήματα στην ομιλία και την επικοινωνία να εκφράσουν όσα σκέφτονται. Και είχε δίκιο! Ξεχώρισε την Pita ανάμεσα σε δεκάδες σκυλιά και έγινε ο πολύτιμος συνεργάτης που της δόθηκε από την Canine Companions for Independence www.cci.org, για να υλοποιήσει το πρόγραμμά της. Η ευγένεια και η γλυκύτητα με την οποία μου μίλησε από την πρώτη μέρα που επικοινωνήσαμε -δεν πηγάζει μόνο από την ευτυχία που βιώνει ως μητέρα νεογέννητου- αλλά κυρίως από τον εσωτερικό της πλούτο. Και η συνέντευξη που μου παραχώρησε σίγουρα ξεχειλίζει από συναίσθημα κι αγάπη για τα παιδιά που έχει κληθεί να βοηθήσει.
Συναπάντημα: Γνωρίζουμε ότι τα κατοικίδια βοηθούν τα παιδιά να γίνουν πιο ώριμα και πιο ευτυχισμένα, αλλά πώς μπορεί ένας σκύλος- που δεν μιλά- να βοηθήσει ένα παιδί με προβλήματα ομιλίας; Είναι η γλώσσα του σώματος σημαντική σε τέτοιες θεραπείες;
J. Yost: Η Η Pita είναι ένα σκυλί πολύ καλά εκπαιδευμένο από την Canine Companions for Independence. Γνωρίζει πάνω από 60 εντολές, που ποικίλουν από το να πιάνει αντικείμενα, να ανοίγει πόρτες, μέχρι να χτυπά φιλικά την παλάμη της στο χέρι μας, όταν της το λέμε. Συμμετείχε σε παιχνίδια, όπως η Jenga, με τους μαθητές μου, γεγονός που τους δίνει εξαιρετικά κίνητρα. Οι μαθητές μου πρέπει να χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα τους για να πουν στην Pita ποια κίνηση ή ποιο κόλπο πρέπει να κάνει, γι ‘αυτό και εξασκούν την ομιλία τους ακόμα κι όταν νομίζουν ότι απλώς παίζουν μόνο με τη φίλη τους την Pita.
Συναπάντημα: Πείτε μας δύο λόγια για τη μέθοδό σας με την οποία διδάσκετε κοινωνική αλληλεπίδραση.
J. Yost: Πολλές φορές παιδιά με αυτισμό δυσκολεύονται να έχουν οπτική επαφή με τους συνομηλίκους και τους ενήλικες. Έχω διαπιστώσει ότι παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού συχνά έρχονται σε επαφή με τα μάτια με την Pita αυθόρμητα, κάτι που μας δίνει μια μεγάλη ευκαιρία να ασκήσουμε αυτή τη σημαντική κοινωνική δεξιότητα. Πολλά παιδιά με διαταραχές γλώσσας ή ομιλίας αισθάνονται ανασφαλείς όταν μιλάνε με ενήλικες ή συνομηλίκους. Ο σκύλος θεραπείας χρησιμεύει ως ο συνεργάτης που δεν κρίνει, ο οποίος μπορεί να βοηθήσει στην οικοδόμηση της αυτοπεποίθησής τους και παράλληλα εξασκεί σημαντικές δεξιότητες. Ο σκύλος ακολουθεί εντολές μόνο αν το παιδί τού μιλά δυνατά, το κοιτά στα μάτια και αυτά αποτελούν σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες.
Συναπάντημα: Είναι οι περισσότερες δύσκολες ή εύκολες υποθέσεις;
J. Yost: Οι ειδικοί σε θέματα γλώσσας κι ομιλίας έχουν πελάτες με ποικίλες διαταραχές-δυσλειτουργίες, όπως ο αυτισμός, το σύνδρομο Down, η καθυστερημένη ανάπτυξη της ομιλίας, η απραξία της παιδικής ομιλίας, η δυσκολία κατάποσης και διατροφής, οι γλωσσικές διαταραχές- δυσκολίες έκφρασης, κατανόησης, ο τραυματισμός στον εγκέφαλο, η άνοια και οι ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό. Και η λίστα συνεχίζεται. Τα μικρά παιδιά, που μπορεί να έχουν καθυστέρηση στη δομή της άρθρωσης ή να μιλήσουν πολύ αργά, συνήθως μπορούν να κάνουν μεγάλη πρόοδο ύστερα από μερικούς μήνες εξειδικευμένης λογοθεραπείας. Άλλες διαταραχές όπως ο αυτισμός και η παιδική απραξία ομιλίας μπορεί να χρειαστούν χρόνια θεραπείας.
Συναπάντημα: Βοηθάτε παιδιά σε δημόσιο σχολείο. Πιστεύετε ότι το εκπαιδευτικό σας σύστημα είναι αρκετά καλό στο να βοηθά τη μειονότητα που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες;
J. Yost: Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έχει διαφορετικές ανάγκες. Πολλοί από τους μαθητές μου στο δημόσιο σχολείο κάνουν σπουδαία πρόοδο και σταματούν τα μαθήματα.
Ωστόσο, μερικοί ενδέχεται να χρειαστούν πρόσθετη υποστήριξη. Οι γονείς μπορούν επίσης να αναζητήσουν ιδιωτικές υπηρεσίες μέσω της ασφάλειάς τους.
Συναπάντημα: Πιστεύετε ότι η χρήση τεχνολογίας (κινητά τηλέφωνα, tablet, τηλεόραση) επιδεινώνει την κατάσταση ενός παιδιού που τείνει να έχει προβλήματα ομιλίας;
J. Yost: Ο “χρόνος μπροστά στην οθόνη” περιορίζει την ευκαιρία για κοινωνική αλληλεπίδραση, καθώς και την έκφραση μέσω της γλώσσας. Ενώ τα παιδιά μπορεί να είναι σε θέση
να ασκούν δεκτικές δεξιότητες, περιορίζουν τις βασικές κοινωνικές δεξιότητες (π.χ. συζητήσεις, μη λεκτική επικοινωνία, δημιουργία σχέσεων με συνομηλίκους κλπ.).
Συναπάντημα: Τα προβλήματα ομιλίας εμφανίζονται και σε μεγαλύτερες ηλικίες μετά από ψυχολογικό τραύμα ή είναι αυτά τα προβλήματα μόνο γενετικά προσανατολισμένα;
J. Yost: Οι δυσκολίες στην ομιλία και τη γλώσσα μπορεί να είναι αναπτυξιακές, νευρολογικές ή γενετικές. Ένα παιδί μπορεί να έχει επιλεκτική αφωνία ύστερα από ένα ψυχολογικό τραύμα, αν και συνήθως κάτι τέτοιο δεν προκαλεί καθυστέρηση λόγου.
Συναπάντημα: Βλέπετε συχνά να αναπτύσσεται ένας ιδιαίτερος δεσμός μεταξύ των παιδιών και του σκύλου; Πώς το εκφράζουν και οι δύο;
Βλέπετε την Pita να αντιλαμβάνεται το πρόβλημα που έχει ένα παιδί και να προσπαθεί να βοηθήσει; Πείτε μας ένα παράδειγμα.
J. Yost: Οι μαθητές μου συχνά ενθουσιάζονται, όταν βλέπουν την Pita. Τους αγαπά άνευ όρων και μπορούν πάντα να στηριχθούν στη φιλία της, όπως φαίνεται από την ουρά της.
Έχουν υπάρξει πολλές φορές που ένα παιδί έχει απογοητευτεί ή άρχισε να έχει έκρηξη θυμού και η Pita έσπευσε να πλησιάσει ενστικτωδώς, να το βάλει στην αγκαλιά της ή να το ωθήσει με τη μύτη της. Μερικές φορές η αισθητηριακή πίεση ενός σκύλου που τοποθετείται στην αγκαλιά ενός παιδιού μπορεί να είναι πολύ χαλαρωτική και να μειώσει την ένταση.
Συναπάντημα: Ποιο είναι το πιο συγκινητικό πράγμα που έχετε δει ή ακούσει από ένα παιδί;
J. Yost: Κάποτε αξιολόγησα ένα 5χρονο αγόρι με αυτισμό και μια σημαντική καθυστέρηση στην ομιλία. Η μητέρα του ανέφερε ότι έλεγε περίπου 3 λέξεις στην καθημερινή ζωή. Στο τέλος της αξιολόγησης, κοίταξε την Pita, της έδωσε μια αγκαλιά και ένα φιλί και της είπε: “Σ ‘αγαπώ Pita.” Η μητέρα του άρχισε να κλαίει, καθώς αυτή ήταν η πρώτη φορά που εξέφραζε αυτές τις λέξεις.
Συναπάντημα: Υπάρχουν προβλήματα που δεν μπορούν να λυθούν;
J. Yost: Ορισμένες διαταραχές, όπως η απραξία και ο αυτισμός, απαιτούν περισσότερη παρέμβαση από άλλες. Ωστόσο, τα παιδιά συνήθως κάνουν κάποια πρόοδο στη θεραπεία. Κατά καιρούς, μπορεί να μη σημειώνεται πρόοδος, αν και η συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθάει.
Συναπάντημα: Έχετε επίσης πελάτες- που τους βλέπετε ιδιωτικά- των οποίων η ηλικία κυμαίνεται, (πρόκειται για παιδιά από 18 μηνών έως 15 ετών). Δεν είναι ένα παιδί πέντε ετών και πάνω πολύ μεγάλο για να αντιμετωπίζει τέτοια προβλήματα; Δεν πρέπει να λυθούν τα προβλήματα αυτά νωρίτερα; Βλέπετε μεγαλύτερα παιδιά λόγω των σοβαρών προβλημάτων τους που χρειάζονται χρόνο / ίσως χρόνια για να λυθούν ή κάποιοι γονείς αντιλαμβάνονται τα προβλήματα όταν είναι πολύ αργά;
J. Yost: Ορισμένες διαταραχές, όπως ο αυτισμός και η απραξία, απαιτούν περισσότερη παρέμβαση από άλλες. Έχω κάποιους πελάτες μου εδώ και χρόνια. Ενώ έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο, ο αυτισμός είναι πολύπλευρος και συχνά δημιουργεί νέες προκλήσεις, καθώς μεγαλώνει το παιδί.
Συναπάντημα: Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Υπάρχει κάποια μέθοδος που μπορεί να αναπτυχθεί; (‘Ισως διδακτική διαδικασία με πιο καλά εκπαιδευμένα σκυλιά κλπ).
J. Yost: Στόχος μου είναι να διαδώσω τη μέθοδο σχετικά με τη χρήση εξειδικευμένων σκύλων θεραπείας στη λογοθεραπεία. Η Canine Companions for Independence είναι μια φανταστική οργάνωση που δίνει τα εξειδικευμένα σκυλιά σε κατάλληλους υποψήφιους δωρεάν για να κάνουν τη διαφορά. Η Pita έχει βελτιώσει τη ζωή αμέτρητων ατόμων και είμαι για πάντα ευγνώμων για τη συνεργασία της.
——————————–
Πηγή φωτογραφιών: Προσωπικό αρχείο J. Yost
————————-
Διαβάστε επίσης:
Η δασκάλα που δημιουργεί φορέματα με ζωγραφιές παιδιών από όλο τον κόσμο: http://www.sinapantima.gr/?p=10151
Το Συναπάντημα φωτογραφίζει τις νέες του δημιουργίες στην Αλόννησο: http://www.sinapantima.gr/?p=10203
Μέτσοβο: Το στολίδι της Ηπείρου: http://www.sinapantima.gr/?p=9836
