Cristian Goffredo: Η βραβευμένη ταινία για τη βία κατά των γυναικών που μας…ξεβολεύει
Με μια ερώτηση συμπύκνωσε πολλά νοήματα και με μια ταινία, που έγραψε και σκηνοθέτησε, θέλησε να μας ξεβολέψει όπως λέει. Ο Cristian Goffredo φέρνει στην οθόνη το θέμα της βίας κατά των γυναικών, θέτει ένα φανερό ερώτημα και κρύβει τα υπόλοιπα πίσω από λέξεις και εικόνες της σκληρής πραγματικότητας που βιώνουν αμέτρητες γυναίκες παγκοσμίως. Το ερώτημα “Είσαι σίγουρος πως την αγαπάς” που απευθύνει στον κακοποιητή είναι ταυτόχρονα “είσαι σίγουρη ότι σε αγαπάει” στο θύμα. Κι όπως πολύ σωστά επισημαίνει, υπάρχει κι άλλος πρωταγωνιστής σε αυτό το δράμα, το παιδί. Εκείνο που ψύχραιμα αντιμετωπίζει στο τέλος τον δολοφόνο. Βλέποντας την ταινία, ένιωσα σε πολλές σκηνές το χτύπημα της αφύπνισης, αυτό που θα έπρεπε να μας έχει κινητοποιήσει όλους πολλά χρόνια πριν και ίσως έτσι θα είχαμε θρηνήσει λιγότερα θύματα. Η ταινία του Sei sicuro che la ami βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ των Καννών ως η καλύτερη δραματική ταινία μικρού μήκους και συνεχίζει να βραβεύεται σε διάφορα φεστιβάλ κινηματογράφου. Για τον ίδιο όμως τον αυτοδίδακτο καλλιτέχνη από τη Λατίνα, που ξεκίνησε την πορεία του ως κασκαντέρ, το μεγαλύτερο βραβείο είναι αυτό που προέρχεται από το κοινό. Και για τη γράφουσα το μεγαλύτερο δώρο αυτής της δύσκολης και σκληρής δουλειάς είναι η ευκαιρία να γνωρίζει τέτοιους ανθρώπους…
Στην Ελλάδα έχει σημειωθεί δραματική αύξηση του αριθμού των γυναικών που κακοποιούνται και δολοφονούνται τα τελευταία χρόνια. Είναι ένα ευαίσθητο και δύσκολο θέμα. Γιατί επιλέξατε να κάνετε μια ταινία για αυτό;
Υπάρχουν θέματα για τα οποία ποτέ δε μιλάμε αρκετά, θέματα που πρέπει πάντα να συζητούνται για να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία. Η βία κατά των γυναικών είναι ένα από αυτά. Γυναίκες που πολύ συχνά μένουν μόνες και που καταλήγουν να σκοτώνονται από τα χέρια εκείνων που έλεγαν ότι τις αγαπούν. Επέλεξα να γράψω το σενάριο αυτής της ταινίας γιατί ταράχτηκα από ένα δελτίο ειδήσεων. 5 γυναίκες είχαν σκοτωθεί σε ένα μόνο Σαββατοκύριακο, μια απίστευτη είδηση που με συγκλόνισε. Ήθελα να γράψω κάτι που θα προκαλούσε την προσοχή, μια ταινία που θα μπορούσε να κάνει τον θεατή να αισθάνεται άβολα, κάτι που θα εμπλέκει όλους ηθικά. Η γυναικοκτονία έχει γίνει κοινωνική μάστιγα, πολύ συχνά δεν της δίνεται αρκετή προσοχή. Στην Ελλάδα, όπως και στην Ιταλία και σε πολλές άλλες χώρες, η δραματική αύξηση των θυμάτων θα πρέπει να βάλει τους πάντες σε σκέψεις.
Ποιο είναι το μήνυμα της ταινίας;
Με αυτήν την ταινία ήθελα να διηγηθώ μια από τις πολλές τραγωδίες που ακούμε όλο και πιο συχνά, αλλά αυτή τη φορά η αφήγηση γίνεται μέσα από τα μάτια ενός παιδιού του οποίου η μητέρα σκοτώνεται. Ένα παιδί που έζησε σε μια οικογένεια όπου η μητέρα του ελεγχόταν και ήταν θύμα ξυλοδαρμού συνεχώς από τον πατέρα του. Στην κεντρική σκηνή της ταινίας, όταν με μια σειρά από συμπτώσεις βρίσκει το σώμα της μητέρας του στον δρόμο, καταφέρνει να είναι τόσο δυνατός που είναι ο μόνος που παρηγορεί τον παππού του. Γιατί να επιλέξετε να εστιάσετε στην άποψη ενός παιδιού; Επειδή ακόμη και τα παιδιά, μαζί με τις μητέρες τους, είναι τα πραγματικά θύματα των γυναικοκτονιών. Τα ειδικά θύματα, όπως λέγονται, αλλά για τα οποία γίνεται πολύ λίγος λόγος. Αρκεί να πούμε ότι στην Ιταλία υπάρχουν περισσότερα από 2.000 παιδιά που συχνά γίνονται μάρτυρες της βίας και μετά μένουν μόνα τους. Αυτός είναι ο προβληματισμός που ελπίζω ότι η ταινία μας θα απελευθερώσει στους ανθρώπους και ο κινηματογράφος είναι σίγουρα ένα χρήσιμο όπλο για την ευαισθητοποίηση του κοινού.
Ποιο είναι το πιο συγκινητικό σχόλιο που λάβατε από άτομα που είδαν την ταινία;
Έλαβα πολλά σχόλια, το πιο συγκινητικό «σχόλιο» ήταν να βλέπω τόσους συγκινημένους ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες. Το καλύτερο σχόλιο ήταν ότι το μήνυμα της ταινίας έφτασε στις ψυχές των ανθρώπων.
Αν θέλατε να επιλέξετε μια φράση από την ταινία ως την πιο σημαντική ποια θα ήταν αυτή;
Φυσικά ο τίτλος, “Είσαι σίγουρος ότι την αγαπάς;” Όταν στον τελευταίο διάλογο μεταξύ του δολοφόνου πατέρα και του γιου που μόλις είδε τη νεκρή μητέρα του, συνεχίζει να δηλώνει αγάπη για εκείνη τη γυναίκα που μόλις σκότωσε, ο γιος κάνει πολύ ψυχρά την ερώτηση στον πατέρα του.
Ποιο ήταν το πιο δύσκολο πράγμα όταν γυρίζατε την ταινία;
Ειλικρινά δεν υπήρχαν δύσκολα πράγματα, το καστ ήταν εξαιρετικό, όλοι τους ήταν σπουδαίοι επαγγελματίες. Η μόνη δυσκολία ήταν να αντισταθώ στο συναίσθημα: όταν γράφεις ένα σενάριο βάζοντας πολλά μέσα, όπως έκανα εγώ, μπαίνοντας νοερά μέσα σε όλα όσα γράφεις, όταν το σκηνοθετείς και βλέπεις κάθε λέξη, σκηνή, διάθεση που βάζεις στο χαρτί να ερμηνεύεται ακριβώς όπως είχες σκεφτεί, αυτό είναι πολύ συναρπαστικό.
Κερδίσατε το βραβείο καλύτερης δραματικής ταινίας μικρού μήκους στο Φεστιβάλ των Καννών. Πιστεύετε ότι αυτή ήταν η καλύτερη αναγνώριση της δουλειάς σας; Για έναν καλλιτέχνη είναι πιο σημαντική η επίσημη αναγνώριση ή η επιτυχία μέσω του κοινού;
Η νίκη στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ των Καννών είναι αναμφίβολα μια πολύ σημαντική αναγνώριση. Η διάκριση σε ένα τόσο σημαντικό φεστιβάλ μου έδωσε μεγάλη ικανοποίηση. Η ταινία εξακολουθεί να είναι υποψήφια σε πολλά φεστιβάλ. Η αναγνώριση δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι πιστοποίηση της καλής δουλειάς, τα βραβεία που προέρχονται από τεχνικούς, κινηματογραφιστές και ειδικούς στον κλάδο, αλλά σας διαβεβαιώνω ότι τα καλύτερα βραβεία είναι αυτά που προέρχονται από το κοινό.
Ποια ήταν η πρώτη ταινία που σκηνοθετήσατε; Τη βλέπετε κάποιες φορές ή το αποφεύγετε σε περίπτωση που δείτε κάποια πράγματα που θα κάνατε διαφορετικά τώρα;
Η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησα με τίτλο il rumore delle immagini , (“ο θόρυβος των εικόνων”), επικεντρώνεται στη νεανική δυσφορία. Χαίρομαι που τη βλέπω, δούλεψα με μια ομάδα νέων ηθοποιών από την Ακαδημία Fondamenta di Cinecittà, όλοι είμαστε πολύ ταλαντούχοι και πρόθυμοι να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό. Είναι μια καλή ταινία, σε σενάριο του Giuseppe Andrea Del Prete, που σκηνοθέτησα με πολύ πάθος. Το μήνυμα ήταν σημαντικό. Νομίζω ότι ακόμα και σήμερα θα την είχα σκηνοθετήσει με τον ίδιο τρόπο, ίσως να την είχα αλλάξει λίγο αλλά μόνο λόγω των νέων τεχνολογιών.
Ποια ανάγκη σάς οδήγησε να αναζητήσετε την έκφραση μέσα από τη σκηνοθεσία ταινιών; Πόσο δύσκολο είναι να περάσεις μηνύματα σε ένα ευρύ, διαφορετικό κοινό;
Στην πραγματικότητα δεν ήταν ανάγκη, αλλά πάθος. Η έβδομη τέχνη, ο κινηματογράφος, μπορεί να είναι ένα εργοστάσιο ονείρων, όπως μπορεί να είναι το όχημα με το οποίο μέσα από τα συναισθήματα προκαλεί βαθιές σκέψεις. Ένα πλάνο μπορεί να προκαλέσει διάφορα συναισθήματα, να πει κάτι μέσα από εικόνες και ήχους. Δεν είναι εύκολο! Ο καθένας μας αντιλαμβάνεται αυτό που βλέπει με τον δικό του τρόπο, το ερμηνεύει ψυχικά και ηθικά. Το να αγγίζεις την καρδιά ενός θεατή είναι ό,τι πιο ικανοποιητικό για έναν σκηνοθέτη. Το να εκφράζει κανείς τις σκέψεις του για να μπορεί το κοινό να τις δέχεται και να τις κάνει δικές του είναι σύμφυτο με την έβδομη τέχνη. Ο κινηματογράφος δεν προσφέρει ποτέ λύσεις, αλλά μπορεί να προσφέρει έγκυρα εργαλεία για προβληματισμό. Ο κινηματογράφος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μεγεθυντικός φακός για να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε όλες τις πτυχές ενός θέματος.
Ο κόσμος λέει ότι για να γίνεις καλλιτέχνης πρέπει να είσαι ευαίσθητος. Είναι αλήθεια και γιατί αυτό, κατά τη γνώμη σας, βοηθά έναν καλλιτέχνη να εκφραστεί;
Ναι, σίγουρα πρέπει να έχεις ιδιαίτερη ευαισθησία, όπως ανέφερα προηγουμένως. Η έκφραση ενός περιεχομένου με τρόπο αντιληπτό σε όλους δεν είναι εύκολη. Η διάδοση ενός θέματος απαιτεί πολύ ιδιαίτερη προσοχή, κινδυνεύεις να περάσεις το λανθασμένο μήνυμα. Στην περίπτωση αυτής της ταινίας αφηγούμαι μια συντριπτική πραγματικότητα, αυτή που πολλές γυναίκες αναγκάζονται να ζήσουν, την πραγματικότητα των γεγονότων που δυστυχώς συμβαίνουν σε ορισμένες οικογενειακές καταστάσεις, όταν φτάνει σε έναν τραγικό επίλογο ένας άρρωστος έρωτας. Προσπάθησα να απεικονίσω τα γεγονότα με εξαιρετική ειλικρίνεια, έστω και με ωμό τρόπο. Πρόθεσή μου ήταν να κάνω τον θεατή να νιώθει άβολα, τονίζοντας ταυτόχρονα τη δυσκολία που βιώνουν όσοι βρίσκονται πιο κοντά στο θύμα. Το επιχείρημα έπρεπε να εκφραστεί με εξαιρετική σαφήνεια. Η εμπειρία μου είναι από ταινίες δράσης, οπότε ήθελα να πω το μήνυμα βάζοντας τον θεατή στο επίκεντρο των γεγονότων, ακόμα και στις σκηνές βίας, ήθελα ο θεατής να συμμετάσχει σε αυτό που συνέβαινε.
Ποιο άτομο σας επηρέασε περισσότερο και γιατί;
Αν αναφέρεστε σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο σε αυτή την ταινία, πρέπει να απαντήσω κανένα συγκεκριμένα, αλλά όλες οι γυναίκες που δεν πρέπει ποτέ να μείνουν μόνες.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο που θα θέλατε να μεταφέρετε στην οθόνη;
Ειλικρινά, δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο που θα μετέφερα στην οθόνη.
Είναι πιο εύκολο να σκηνοθετεί κάποιος μια ταινία όταν έχει γράψει και το σενάριο;
Δεν είναι εύκολη ή δύσκολη ερώτηση. Απλώς αν γράψεις το σενάριο, στη σκηνοθεσία της ταινίας θα έχεις τέλεια στο μυαλό σου τι έγραψες, πώς ήθελες να το πεις, ποια συναισθήματα να περιγράψεις μέσα από τις σκηνές. Δεν πρέπει να ερμηνεύω τις ιδέες και τις σκέψεις κάποιου άλλου, αλλά να πω τις δικές μου. Φαντάσου τώρα να μου πεις κάτι, κάτι που έχεις ζήσει σε πρώτο πρόσωπο. Όταν μου το πεις θα κάνεις ό,τι είναι δυνατό για να μου το ξεκαθαρίσεις και να μου μεταφέρεις τα συναισθήματα που σου προκάλεσε αυτό το πράγμα, θα το κάνεις με κάθε λεπτομέρεια για να φανταστώ τι έχεις ζήσει. Αν, από την άλλη μου έλεγες συναισθήματα που σου έχει μεταφέρει ένα άλλο άτομο, θα είχες λιγότερες λεπτομέρειες, θα ερμήνευες αυτό που έχει βιώσει άλλος.
Τι περιμένουμε από εσάς στο μέλλον;
Έγραψα ένα σενάριο βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα στις αρχές της δεκαετίας του εβδομήντα στην πόλη μου, τη Λατίνα, μια μικρή πόλη νότια της Ρώμης, μετά από δύο χρόνια έρευνας και ανακατασκευής. Είπα μια ιστορία που συγκλόνισε την Ιταλία για ένα αγόρι που ονομαζόταν Τζουζέπε και σκοτώθηκε από έναν δραπέτη κρατούμενο. Μια ιστορία γεμάτη διαπλοκές, πεπρωμένα που ενώθηκαν τραγικά, μια σειρά από παράλογες συμπτώσεις που έφτασαν σε τραγικό τέλος. Σύντομα θα κυκλοφορήσει κι ένα βιβλίο, είναι από αυτές τις ξεχασμένες ιστορίες που πρέπει να θυμούνται όλοι.
Στα πλάνα μου είναι να γυρίσω και μια ταινία στην Ελλάδα.
Έχετε κάποια αγαπημένη γωνιά στο σπίτι;
Η αγαπημένη μου γωνιά είναι αναμφίβολα το στούντιό μου, όπου γράφω, διαβάζω και παρακολουθώ το μοντάζ των ταινιών μου. Μια γωνιά εργασίας όπου ωστόσο μπορώ να βρω χαλάρωση βυθισμένη στο πάθος μου, τον κινηματογράφο.
Πηγή φωτογραφιών: Προσωπικό αρχείο του Cristian Goffredo
Βραβεία που πήραν οι ταινίες του:
“The noise of the images”
The Oniros Film Awards® Best Drama Film – Best Director
KIMFF Migior drama film, Best Director;
Florence film Award honorable mention for best action direction.
Ostia Film Festival 2020 finalist
Foggia Film Festival 2020 finalist
“OFF”
Tokyo lift off network 2021 finalist
Las Vegas Action film Megafest 2021 finalist
TIFF (Toronto International Film Fest) 2021 finalist
“Are you sure you love her?”
Official selection IFIFF Indie Fare International Film Fest
Official selection Roma Prisma film Award
Official Selection Rome Outcast independent Film
OIFF Finalist Ostia Internaztional Film Festival Finalist
Best Director and Cast Award HIIFF Heart International Italian Film Festival
Mile Drama Film Award Cannes World Film Festival
