Μέτσοβο: Το στολίδι της Ηπείρου
Είναι γνωστό για τα τυριά και τα λουκάνικά του, τα ξύλινα σουβενίρ, αλλά έχει σίγουρα πολλά περισσότερα να προσφέρει… Το Μέτσοβο, ένα πραγματικό στολίδι, κτισμένο ανάμεσα στα βουνά της μεγαλύτερης οροσειράς της χώρας μας- της Πίνδου- πέρα από τη φυσική του ομορφιά, έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθεί στους επισκέπτες του. Μουσεία, πινακοθήκη, μονοπάτια για πεζοπορία, ένας υπέροχος κήπος, οινοποιείο είναι κάποια από τα αξιοθέατα, στα οποία θα σας ξεναγήσουν οι φιλόξενοι κάτοικοί του.
Γενικές πληροφορίες: Αν ξεκινήσετε από Αθήνα, ο πιο ασφαλής δρόμος- χωρίς στροφές- είναι μέσω της γέφυρας του Ρίου Αντιρρίου. Τα διόδια από εκεί ως το Μέτσοβο, τη στιγμή που γράφεται ο συγκεκριμένος οδηγός, κοστίζουν 39,70. Επομένως, 79,40 θα χρειαστείτε συνολικά μόνο για τα διόδια. Αν θελήσετε να αποφύγετε τα διόδια, υπάρχει άλλος δρόμος σε πολλά σημεία στενός και με πολλές στροφές.
Η διαδρομή λίγο έξω από το Μέτσοβο είναι πολύ ωραία, με αρκετές σήραγγες, ψηλές γέφυρες, ένα χιονισμένο τοπίο το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου κι όμορφα χωριά σε πλαγιές βουνών.
Πότε να πάτε: Επειδή είναι χτισμένο σε υψόμετρο τουλάχιστον 1.150 μέτρων, η θερμοκρασία στην περιοχή είναι αισθητά πιο χαμηλή από γειτονικές πόλεις. Για τους κατοίκους δεν είναι περίεργο να βλέπουν χιονισμένα τα βουνά τριγύρω την άνοιξη- όχι μόνο το Πάσχα, αλλά ακόμα και την Πρωτομαγιά. Αν είστε λάτρεις του σκι, υπάρχουν οργανωμένα χιονοδρομικά κέντρα στην περιοχή (Καρακόλι και Πολιτσιές). Αν σας αρέσει η δροσιά, ακόμα και το καλοκαίρι, τότε είναι ο ιδανικός προορισμός. Δύο ημέρες είναι αρκετές να δείτε τα αξιοθέατα, αλλά μπορείτε να μείνετε παραπάνω και να συνδυάσετε την επίσκεψή σας με άλλες γειτονικές περιοχές, όπως Καλαμπάκα, Μετέωρα, Τρίκαλα. Το βέβαιο είναι ότι όποια εποχή και να διαλέξετε, θα απολαύσετε το τοπίο, (να έχετε μαζί σας αρκετά ζεστά ρούχα).
Στις 26 Ιουλίου, στη γιορτή της Αγίας Παρασκευής, οι ντόπιες κυρίες βάζουν τις καλές παραδοσιακές στολές τους και ντόπιοι βγαίνουν στον δρόμο με άλογα.
Τη Μ. Εβδομάδα θα δείτε επίσης κάποιες κυρίες να φορούν την παραδοσιακή τους στολή.
————————————-
Για την προέλευση του ονόματός του Μετσόβου υπάρχουν δύο εκδοχές: Σύμφωνα με την πρώτη το όνομα προέρχεται από την ένωση των σλαβικών λέξεων αρκούδα και χωριό, το χωριό των αρκούδων. Μάλιστα, ένα από τα πιο γνωστά σημεία του είναι το γλυπτό με τις αρκούδες στα δεξιά της κεντρικής πλατείας.
Η δεύτερη εκδοχή λέει πως η ονομασία του προέρχεται από τις λέξεις μέσο και βούνι, δηλαδή το χωριό που είναι χτισμένο μέσα στο βουνό.
Δεκάδες είναι οι πηγές στο εσωτερικό του, από όπου ρέει το παγωμένο νερό από τις πλαγιές της Πίνδου.
Τα φροντισμένα αρχοντικά, αλλά και ο διαφορετικός «αέρας» δεν αφήνουν περιθώρια, παρά να συμπεράνουμε πως είναι ένα μέρος φροντισμένο. Η οικονομία της περιοχής βασίζεται στην κτηνοτροφία, τη χειροτεχνία και φυσικά το εμπόριο. Και χάρη στο εμπόριο μπόρεσαν να μεγαλουργήσουν οι ντόπιοι ευεργέτες του. Ακόμα και σήμερα η κληρονομιά που άφησαν οι άνθρωποι αυτοί είναι σπουδαία και στηρίζει ουσιαστικά τον τόπο.
Η κεντρική πλατεία
Το άγαλμα του μεγάλου ευεργέτη του Μετσόβου, Ε. Αβέρωφ- Τοσίτσα
Αξιοθέατα:
Η Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ: Αποτελεί σίγουρα την πιο ευχάριστη έκπληξη. Ένα σύγχρονο μουσείο Νεοελληνικής τέχνης, που περιέχει έργα Ελλήνων ζωγράφων, χαρακτών και γλυπτών του 19ου και 20ού αιώνα: Λύτρα, Γύζη, Τσόκου, Μποκατσιάμπη, Ράλλη, Ξυδιά, Πανταζή, Βολανάκη, Προσαλέντη,Αλταμούρα, Χατζή, Λεμπέση, Ιακωβίδη, Σαββίδη, Ροϊλού, Παρθένη, Μαλέα, Οικονόμου, Γεραλή, Γερμενή, Αραβαντινού, Φλωρά-Καραβία, Βυζαντίου, Κογεβίνα, Τσίγκου, Σπυρόπουλου, Κοντόπουλου, Νικολάου, Χατζηκυριάκου – Γκίκα. Τα περισσότερα έργα ήταν από την προσωπική συλλογή του Ε.Αβέρωφ.
Μάγκας που τρώει καρπούζι, 1880- Περικλής Πανταζής, (1849-1884)
Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας- Νικηφόρος Λύτρας (1832- 1904)
Ο προπάππος Περραιβός με το κεφάλι του Ρήγα Φεραίου, 1956- Νίκος Εγγονόπουλος, (1910-1985)
Η Πινακοθήκη εγκαινιάστηκε στις 27 Αυγούστου του 1988. Το 1994 έγινε επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων και λειτούργησε η Νέα Πτέρυγα της Πινακοθήκης. Δημιουργήθηκαν νέοι εκθεσιακοί χώροι, η συλλογή εμπλουτίστηκε και το κτίριο απέκτησε πρόσθετους βοηθητικούς χώρους: βιβλιοθήκη, αίθουσα προβολών, υπαίθριο καφενείο, μαγαζί με τις εκδόσεις της Πινακοθήκης και είδη δώρων, αίθριο για τις καλοκαιρινές εκδηλώσεις κι εκθέσεις. Αλλά το σπουδαιότερο κι αξιοσημείωτο είναι ότι διαμορφώθηκε ο ειδικός χώρος για το παιδικό εργαστήρι, όπου δύο φορές την εβδομάδα παρακολουθούν μαθήματα οι μικροί καλλιτέχνες. Υπολογίζεται ότι η Πινακοθήκη δέχεται 15.000 επισκέπτες ετησίως.
Ιστοσελίδα πινακοθήκης: http://www.averoffmuseum.gr/site/content.php
Αβερώφειος κήπος: Σε μία τεράστια έκταση μπορείτε να γνωρίσετε από κοντά ορισμένα από τα αντιπροσωπευτικά είδη της χλωρίδας της Πίνδου, να παίξετε με τα παιδιά σας στην παιδική χαρά. Τα κατοικίδια επιτρέπονται, μόνο με λουράκι και με την αυτονόητη δέσμευση ότι θα καθαριστούν από τον ιδιοκτήτη τους οι ακαθαρσίες.
Μέσα στον κήπο βρίσκεται και το υπέροχο αναστηλωμένο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Μια επιγραφή στην είσοδό του μάς ενημερώνει ότι μπροστά σε αυτό προσευχήθηκε για βοήθεια το 1840 ο Γεώργιος Αβέρωφ, πριν φύγει να εργαστεί στην ξενιτιά. Μπορεί να πέτυχε και να έκανε τεράστια περιουσία, μπορεί να μη γύρισε ποτέ ξανά στον τόπο του, όμως κράτησε την υπόσχεση που έδωσε κι επισκεύασε την παλιά εκκλησιά, την οποία επέλεξε να την περιβάλλει ένας κήπος με όλα τα δέντρα της Πίνδου!
Λαογραφικό μουσείο: Ένα αξιοθέατο, που οπωσδήποτε αξίζει να επισκεφθείτε, είναι το λαογραφικό μουσείο. Αποτελούσε το πατρογονικό της οικογένειας ευεργετών Τοσίτσα, το οποίο αρχικά κατασκευάστηκε το 1661. Ύστερα από εργασίες ανοικοδόμησης, που ανέλαβε το Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα, το κτίριο άρχισε να λειτουργεί ως μουσείο το 1955. Στους τρεις ορόφους του ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει με τη βοήθεια του εξαιρετικού ξεναγού πώς ήταν η καθημερινότητα στο αρχοντικό αυτό. Όπως μάς ενημερώνει και η επίσημη ιστοσελίδα του:
Τα εκθέματα περιλαμβάνουν ό,τι θα μπορούσε να υπάρχει σ’ ένα αρχοντικό την εποχή της μεγάλης οικονομικής ακμής του Μετσόβου αλλά και αντικείμενα που αποτελούν για το έθνος ιστορική μνήμη: Συλλογές όπλων και σπαθιών από τον αγώνα του 1821, χάλκινα και ξύλινα σκεύη μαγειρικής, κοσμήματα, ενδυμασίες, διακοσμητικά πιάτα κι ασημικά, χρυσοκέντητες σέλες, σεντούκια, αγροτικά εργαλεία, αργαλειοί και περίτεχνα υφαντά. Στο μουσείο εκτίθεται επίσης μια σημαντική συλλογή 66 εικόνων που χρονολογούνται από τον 15ο ως τις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς και συλλογή αντικειμένων βυζαντινής μεταλλοτεχνίας που καλύπτουν μια χρονική περίοδο από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια έως την υστεροβυζαντινή εποχή. Το 1991 άνοιξε στον τρίτο όροφο το διαμέρισμα του Ευάγγελου Αβέρωφ, με προσωπικά είδη και φωτογραφίες από τη ζωή του.
Οι λεπτομέρειες που θα ακούσετε από τον ξεναγό έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς θα σας ταξιδέψουν νοερά σε μια εποχή όπου ο κόσμος πίστευε σε δοξασίες και δεισιδαιμονίες. Θα δείτε καθρέφτη που στο πίσω μέρος του είχε κάλυμμα και τα βράδια έκρυβαν την όψη του προς τον τοίχο, φοβούμενοι πως τα κακά πνεύματα μπορούν να βγουν από εκεί. Θα δείτε φυλαχτά με κρόσσια, καθώς πίστευαν πως ο ήχος τους τρόμαζε τα κακά πνεύματα. Για τον ίδιο λόγο μέσα στα φυλαχτά έβαζαν δόντια λύκου, δέρματα φιδιού κτλ. Επίσης θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά πιάτα 250 ετών, πολυκάντηλο του 5ου αιώνα, μεγάλης αξίας εικόνες, μία από τις πρώτες ραπτομηχανές singer που ήρθε στην Ελλάδα και προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας.
Δώστε προσοχή στις μικρές βέρες. Τότε οι γάμοι γίνονταν σε μικρή ηλικία, επειδή οι άνθρωποι πέθαιναν νωρίς λόγω ασθενειών και πνευμονιών, που δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν. 8 ετών τα παιδιά αρραβωνιάζονταν, στα 10 παντρεύονταν. Αν μέχρι τα 12 δεν είχε παντρευτεί ένα παιδί, θα γινόταν προξενιό.
Θα δείτε τα κουδούνια των ζώων, τα πέταλα, τις σέλες με τα κεντήματα από χρυσή κλωστή, τα σίδερα με τα οποία σιδέρωναν τα καλύμματα του καναπέ στο ανδρικό σαλόνι και ζέσταιναν τις θέσεις των επισκεπτών, ώστε να νιώσουν άνετα και να κλείσουν καλή συμφωνία και θα δείτε και τον νταμπλά, την ξύλινη επιφάνεια όπου μετρούσαν τα νομίσματα. Στην είσοδο μια πηγή τρέχει νερό, όπως τότε.
Το αρχοντικό, όπως και η Πινακοθήκη, δέχεται ετησίως 15.000 επισκέπτες. Τα έσοδα από αυτά τα εισιτήρια αρκούν για να καλύψουν μόνο λειτουργικά έξοδα, όπως της θέρμανσης. Τα υπόλοιπα έξοδα καλύπτονται από τα χρήματα που στέλνει το Ίδρυμα Τοσίτσα με έδρα την Ελβετία.
Η ξενάγηση γίνεται ανά μισή ώρα και κατά τη διάρκεια της αναμονής σας μπορείτε να δείτε- στο δωμάτιο προβολής δίπλα στην είσοδο- ντοκουμέντα κι αρχειακό υλικό από τη ζωή και το έργο του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα.
Το μουσείο λειτουργεί καθημερινά εκτός Πέμπτης 10.00-16.00.
Είσοδος: 3 ευρώ και 2 ευρώ για μαθητές και φοιτητές.
Η ιστοσελίδα του μουσείου: metsovomuseum.gr
Οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ: Μπορεί να έχετε δει κάποιο από αυτά τα κρασιά ή ακόμα και να τα έχετε δοκιμάσει. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζετε είναι πως το Κατώγι Αβέρωφ από το 1959 παράγει κρασί στους αμπελώνες του Μετσόβου, που είναι οι πιο ορεινοί στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό κάνει πιο δύσκολη την παραγωγή κι έτσι αναγκάζονται να πάρουν σταφύλια κι από άλλες περιοχές. Ανεξάρτητα από το αν πίνετε κρασί ή όχι, αξίζει να επισκεφθείτε το οινοποιείο. Η ξενάγηση είναι δωρεάν. Στον πάνω όροφο υπάρχουν προσωπικά αντικείμενα του Ε. Αβέρωφ, τα πρώτα σχέδια του κρασιού, λίγα νομίσματα από τη συλλογή του και κάποια παράσημα που έλαβε κατά τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας.
Στο υπόγειο θα δείτε από κοντά τον χώρο όπου 120.000 βαρέλια παράγουν κρασί. Είναι το μοναδικό οινοποιείο της χώρας που χρησιμοποιεί καλοριφέρ, για να μπορέσει να διατηρεί την επιθυμητή θερμοκρασία 12-14 βαθμούς κελσίου. Αν αποφασίσετε να αγοράσετε κάποιο κρασί, σας προτείνω να πάρετε κάποιο καμπερνέ, που φτιάχνεται αποκλειστικά από σταφύλι Μετσόβου και μπορείτε να το βρείτε μόνο στο συγκεκριμένο οινοποιείο και σε ελάχιστα εστιατόρια. Υπάρχει ειδικός χώρος δόκιμης. Η δοκιμή γίνεται με χρέωση. Ετησίως παράγονται 600.000 φιάλες κι από αυτές το 25% εξάγεται. Οι τιμές των κρασιών ποικίλουν. Τα πιο κοινά θα τα βρείτε από 9,30 ως 24 ευρώ περίπου. Πέρα από το κόκκινο, υπάρχει λευκό και ροζέ.
Μουσείο Τσανάκα: Πρόκειται για μουσείο μετσοβίτικης – βλάχικης τέχνης του Μετσόβου. Λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2014. Είναι το δεύτερο λαογραφικό μουσείο του Μετσόβου.
Ημέρες που δέχεται επισκέπτες: Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο από 9πμ έως 2μμ. Τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας: κατόπιν συνεννοήσεως και μόνο για ομαδικές ξεναγήσεις.
Ursa tail: Σε πολλά σημεία του Μετσόβου σε κολώνες θα δείτε πινακίδες με πατούσες αρκούδας. Το Ursa tail είναι μία πιστοποιημένη πεζοπορική διαδρομή μήκους 40 χιλιομέτρων. Ο σχεδιασμός και η οργάνωση πραγματοποιήθηκε από την Πανευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπόρων. Ursa στη βλάχικη διάλεκτο σημαίνει αρκούδα και tail στα αγγλικά σημαίνει μονοπάτι. Λεπτομέρειες για τους αγώνες που διοργανώνονται κάθε χρόνο, μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: https://metsovorace.gr
—————————–
Τι θα φάτε: Η κουζίνα τους είναι ίσως λίγο πιο βαριά από αυτή άλλων περιοχών με πολύ λάδι και τυριά, αλλά οι γεύσεις θα σας αποζημιώσουν. Στις ταβέρνες θα σας προσφέρουν χαλβά φούρνου, γλυκά του κουταλιού, τούρτα πορτοκαλιού.
Ως προορισμός δεν είναι ακριβός. Τα τουριστικά είδη ακολουθούν τις τιμές των δημοφιλών περιοχών της χώρας. Τα εστιατόρια και οι καφετέριες έχουν φυσιολογικές τιμές. Υπάρχουν ξενοδοχεία με διαφορετικές τιμές και σίγουρα θα μπορέσετε να βρείτε κάποιο, ανάλογα με τις δυνατότητές σας.
Σουβενίρ: Ξύλινα αντικείμενα, υφαντά. Φεύγοντας μπορείτε να αγοράσετε το γνωστό καπνιστό τυρί Μετσοβόνε και λουκάνικα παραγωγής τους.
——————————-
Έχοντας ως βάση το Μέτσοβο, κάντε μια ημερήσια εκδρομή στα Μετέωρα, την Καλαμπάκα. Περίπου 60χλμ απόσταση, σε μία ώρα θα φθάσετε. Μπορείτε να επισκεφτείτε την Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος που χτίστηκε σε ύψος 400 μέτρων το χρονικό διάστημα 1458-1476.
Από τα Μετέωρα τα Τρίκαλα απέχουν λιγότερο από μισή ώρα.
————————————–
Οι παραπάνω φωτογραφίες ανήκουν στη δημιουργό της σελίδας «Το Συναπάντημα» και απαγορεύεται η αναδημοσίευσή τους χωρίς την αναφορά πηγής προέλευσής τους.
The above photos are copyright protected by law and their reproduction without the permission of the creator of the webpage “to sinapantima” is prohibited.
————————————-
Διαβάστε επίσης:
Άνδρος: Το νησί των πεζοπόρων και των φιλότεχνων: http://www.sinapantima.gr/?p=8764
Το Συναπάντημα φωτογραφίζει δημιουργίες του στα Μετέωρα: http://www.sinapantima.gr/?p=9824
J.Bickford: Ο μινιμαλιστής που εγκατέλειψε την άνετη ζωή, για να γνωρίσει τον κόσμο: http://www.sinapantima.gr/?p=9559
