L. Turkenich: Η γυναίκα που δημιούργησε μία νέα, ενδιαφέρουσα γραφή
Είναι το χαρακτηριστικό δείγμα ατόμου, που δεν έμεινε απλώς στην επιστήμη που υπηρετεί, αλλά την προχώρησε σε ένα άλλο επίπεδο, δίνοντάς της άλλες διαστάσεις. Η Liron Lavi Turkenich από το Ισραήλ διδάσκει τυπογραφία, την τέχνη της αποτύπωσης του γραπτού λόγου. Δραστήρια και πολυπράγμων θέλησε να εφεύρει μία νέα γραφή- την Aravrit– συνδυάζοντας τα αραβικά και τα εβραϊκά. Αυτή η… συνύπαρξη, όμως, για εκείνη είναι συμβολική και κρύβει μέσα της μία μεγαλύτερη ιδέα, αυτή της αρμονικής συνύπαρξης των λαών. Μπορεί μία γλώσσα να ενώσει; Η Liron πιστεύει ότι μπορεί κι ακούγοντάς την το πιστεύουμε κι εμείς…
Συναπάντημα: Πώς προέκυψε η ιδέα της γραφής Aravrit;
L. Turkenich: Γεννήθηκα στη Haifa, μια πόλη του Ισραήλ που έχει έναν μικτό πληθυσμό εβραίων και αράβων ομιλητών. Κάθε πινακίδα στο Ισραήλ είναι γραμμένη σε τρεις γλώσσες, ειδικά στη Haifa αυτό είναι ιδιαιτέρως εμφανές. Ποτέ δεν σπούδασα αραβικά και κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι κοίταζα τα σύμβολα σαν να ήταν διακοσμητικά, σαν στολίδια κι όχι ως κείμενο που έχει νόημα. Με ενοχλούσε πραγματικά το γεγονός ότι ζούσα με μια άλλη γλώσσα γύρω μου και ποτέ δεν έδινα σημασία. Διαπίστωσα ότι κανείς δεν έχει προσέξει πώς δείχνουν τα σύμβολα των τριών γλωσσών το ένα δίπλα στο άλλο. Και ξεκίνησα αυτό το έργο για να δώσω στα εβραϊκά και τα αραβικά τον ίδιο σεβασμό.
Συναπάντημα: Ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις, όταν άκουσαν την ιδέα σου φίλοι, συγγενείς και συνάδελφοί σου;
L. Turkenich: Αρχικά, μερικοί σκέφτονταν ότι δεν θα μπορούσε λειτουργήσει, ότι οι λέξεις δεν θα καταφέρουν να είναι ευανάγνωστες και στις δύο γλώσσες. Αλλά είχα τόση στήριξη από την οικογένεια και τους φίλους μου, πράγμα που μου έδωσε την πίστη ότι θα τα καταφέρω. Ακόμα και σήμερα, κάποιοι ακούνε για αυτό και μέχρι να το δουν – είναι απρόθυμοι να πιστέψουν ότι λειτουργεί. Μόλις βλέπουν πόσο εύκολο είναι να διαβάσουν, γίνονται μεγάλοι υποστηρικτές. Είμαι χαρούμενη, γιατί κανείς δεν θεώρησε την ιδέα μου ανόητη ή άχρηστη.
Συναπάντημα: Είναι μία γλώσσα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην επικοινωνία;
L. Turkenich: Επί του παρόντος λειτουργεί καλύτερα με λίγες λέξεις και όχι με μεγάλα κείμενα, αλλά η ανάγνωση είναι πολύ εύκολη. Το βασικό σημείο είναι ότι κάθε γραφή διατηρεί τη δική της γραμματική και ορθογραφία. Δεν το αλλάζω αυτό. Είναι ζήτημα ισορροπίας για να είναι ευανάγνωστο το κείμενο.
Συναπάντημα: Η Aravrit στέλνει το μήνυμα της αρμονικής συμβίωσης: ο καθένας επιλέγει ποια γλώσσα θα διαβάσει, χωρίς να αγνοεί την άλλη που είναι παρούσα. Κατάγεσαι από το Ισραήλ, έναν τόπο που έχει υποφέρει αρκετά από διαμάχες και πολέμους. Μπορεί το μήνυμα της γραφής Aravrit να έχει αντίκτυπο στους ανθρώπους; Μπορεί η κοινή γλώσσα να ενώσει έθνη;
L. Turkenich: Απολύτως. Η πρόθεσή μου ήταν να στείλω ένα μήνυμα με τα δικά μου εργαλεία, τα γράμματα, (είμαι σχεδιάστρια γραμματοσειράς, οπότε αυτό που κάνω στην καθημερινότητά μου είναι να σχεδιάζω τις μορφές των γραμμάτων). Νομίζω ότι τα δύο πράγματα που κάνουν τη γραφή αυτή τόσο ισχυρή είναι: α. μπορεί να διαβαστεί πραγματικά και στις δύο γλώσσες και β. ότι δεν ήταν κάτι που προήλθε από ένα πολιτικό κόμμα ή ακόμα και από κάποιο θεσμικό όργανο. Ήρθε από μένα, ένα άτομο κι από την καθημερινή μου ζωή, που είναι παρόμοια με πολλές άλλες καθημερινές ζωές. Βλέπω ότι πραγματικά παρακινεί τους ανθρώπους και τους κάνει να σκεφτούν τη μεγάλη εικόνα, τον τόπο στον οποίο ζουν και πόσο πρέπει να αποδεχόμαστε τους άλλους και να μην αδιαφορούμε.
Συναπάντημα: Μερικές φορές λέμε ότι οι λέξεις παίρνουν το νόημα που τους δίνουμε, ανάλογα με τον τρόπο που νιώθουμε κι αντιδρούμε. Τι σημαίνει για σένα «ειρήνη» και πόσο δύσκολο είναι να έχουμε ειρήνη στις μέρες μας;
L. Turkenich: Νομίζω ότι η ειρήνη ακούγεται σαν μια τεράστια λέξη, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια μικρή λέξη που δεν πρέπει να την αισθανόμαστε βαριά ή να κουβαλά η ίδια βάρος. Για μένα, η ειρήνη είναι η δυνατότητα να ζω τη ζωή μου με τον ευκολότερο τρόπο, απολαμβάνοντας το περιβάλλον μου μαζί με ανθρώπους με διαφορετικές απόψεις, από άλλους πολιτισμούς κι ακόμη με διαφορετικά γούστα στο φαγητό.
Συναπάντημα: Σπούδασες στο Λονδίνο κι έχεις ταξιδέψει πολύ. Διδάσκεις τυπογραφία, κάνεις ανεξάρτητα πρότζεκτ για λογαριασμό μεγάλων εταιριών, παίρνεις μέρος σε εκθέσεις. Αυτό σημαίνει ότι συναντάς ανθρώπους από διαφορετικές χώρες. Νιώθεις ευπρόσδεκτη; Έχεις νιώσει ρατσισμό;
L. Turkenich: Ευτυχώς, δεν έχω. Οι άνθρωποι που συναντώ κατά τη διάρκεια των ταξιδιών και των συνομιλιών μου είναι συνήθως πολύ ανοιχτοί και υποστηρικτικοί. Το έργο αυτό εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο και έχω πολλά σχόλια από ανθρώπους σε διάφορες χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες. Σήμερα, με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πολύ ευκολότερο να έρθω σε επαφή με ανθρώπους που δεν θα συναντούσα αλλιώς. Οι άνθρωποι με προσεγγίζουν από όλους τους τομείς και όλες τις θρησκείες και είναι συγκινητικό ότι ακούω θετικά σχόλια από ανθρώπους που δεν μπορούν να διαβάσουν και τις δύο γραφές. Μετά μια ομιλία που έδωσα στην Κωνσταντινούπολη σχετικά με αυτό το έργο, δύο σχεδιαστές από την Υεμένη ήρθαν και μου είπαν πόσο τους αρέσει η ιδέα. Ότι δεν μπορούν να διαβάσουν τα εβραϊκά, αλλά τα καταλαβαίνουν τα αραβικά.
Συναπάντημα: Σε μία συνέντευξή σου είπες για την ιδέα σου: «Νομίζω ότι δίνει στους ανθρώπους έναν τρόπο να εκφράσουν την ελπίδα». Τι ελπίζεις εσύ για το μέλλον;
L. Turkenich: Νομίζω ότι η Aravrit έχει τεράστιες δυνατότητες. Υπάρχουν τόσες πολλές πλατφόρμες στις οποίες μπορεί να χωρέσει. Ελπίζω ότι θα βρει έναν χώρο στους δρόμους του Ισραήλ και θα φέρει το θέμα αυτό σε συζήτηση. Όσο για τη ζωή, ελπίζω ότι οι άνθρωποι θα συνειδητοποιήσουν ότι ζούμε εδώ στο Ισραήλ δίπλα-δίπλα – δεν πρέπει να φοβόμαστε ποιος είναι διαφορετικός από εμάς και δεν πρέπει να αγνοούμε την άλλη πλευρά. Οι ζωές μας ενσωματώνονται τόσο πολύ μέχρι τώρα και πρέπει να μάθουμε να την αγαπάμε.
Συναπάντημα: Τα ελληνικά γράμματα είναι πολύ δύσκολα να τα μάθει κάποιος, γιατί δεν έχουν ομοιότητες με το λατινικό αλφάβητο. Μελέτησες ποτέ την ελληνική γλώσσα;
L. Turkenich: Όχι! Αλλά έχω πολλούς Έλληνες φίλους και συναδέλφους, έτσι μπορώ να δω πολλούς ελληνικούς χαρακτήρες και να μάθω να τα εκτιμώ. Η ελληνική είναι επίσης πολύ παλιά γλώσσα και θεωρώ ότι αυτή είναι μια ωραία ομοιότητα με την εβραϊκή. Έχουμε επίσης πολλές εβραϊκές λέξεις, που έχουμε δανειστεί από την ελληνική γλώσσα.
Συναπάντημα: Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;
L. Turkenich: Συνεχίζω να αναπτύσσω την Aravrit. Ύστερα από έξι χρόνια, υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να κάνω και νομίζω ότι αυτό το εγχείρημα είναι ένα σχέδιο ζωής για μένα. Ενδιαφέρομαι πολύ για το πώς οι γραφές επηρεάζουν η μία την άλλη, γι ‘αυτό και δουλεύω μαζί με την Amharic, (επίσημη γλώσσα Αιθιοπίας), για να δω πώς μπορεί να φαίνεται γύρω μας στο Ισραήλ αλλά και το εξωτερικό. Διδάσκω, επίσης, σχέδιο, γραφή, έρευνα, δίνω πολλές ομιλίες κι οργανώνω εργαστήρια γύρω από τη λέξη. Επίσης διοργανώνω μια ετήσια διάσκεψη τυπογραφίας.
————————————
Διαβάστε επίσης:
S. Mayanne:Η φωτογράφος που αντιμετωπίζει τις ουλές όχι ως ατέλεια, αλλά ως κομμάτι της ιστορίας του κάθε ανθρώπου: http://www.sinapantima.gr/?p=9506
R.Greenfield: Ταξιδεύει με τα 111 πράγματά του για να μεταφέρει οικολογικό μήνυμα: http://www.sinapantima.gr/?p=9117
Το Συναπάντημα φωτογραφίζει δημιουργίες του στα Μετέωρα: http://www.sinapantima.gr/?p=9824
